Brúkaraprístalið mátar prísgongdina á vørum og tænastum, sum eru partur av nýtsluni hjá húsarhaldunum í Føroyum. Prísvøkstur ella inflatión er eitt mát fyri, hvussu nógv brúkaraprístalið er hækkað. 

Vilt tú vita, hvussu nógv 100 krónur í 1950 svaraðu til í 2020 — ella hvussu nógv 300 krónur í dag svaraðu til í 2019? Ella hevur tú eina upphædd, sum skal prístalsjavnast?

🔎 Royn prísroknaran her

Um árligi prísvøksturin er fimm prosent, so skal ein rinda 105,- krónur fyri at keypa somu vørur og tænastur, sum ein kundi keypa fyri 100,- krónur árið frammanundan. 
Tá prísvøksturin er stórur, verður peningurin í roynd og veru minni verdur, tí tú fært færri vørur og tænastur fyri somu upphædd. Tað merkir, at keypiorkan hjá húsarhaldunum minkar, um inntøkan ikki veksur eins nógv. 

Brúkaraprístalið er ein mánaðarlig uppgerð við fýra  árligum útgávum – fyri februar, mai, august og november. Uppgerðin verður gjørd eftir altjóða leisti, sum ger tað møguligt at bera saman prísbroytingar við uppgerðir av prísbroytingum hjá øðrum londum, ið framleiða brúkaraprístalið eftir sama altjóða leisti.

Fyri hvørja uppgerð av brúkaraprístalinum verða umleið 6.500 prísir á alskyns vørum og tænastum heintaðir frá útvið 250 feløgum og stovnum. Prísirnir á vørum broytast ymiskt yvir tíð, og vektargrundarlagið er avgerðandi fyri, hvussu stóra ávirkan prísbroytingarnar í teimum ymsu vørubólkunum hava á brúkaraprístalið.

Vektargrundarlagið er gjørt við kanning av nýtslumynstrinum hjá húsarhaldunum frá ymiskum skráum, serliga innflutnings- og mvg-skránni, og við spurningum til innflytarar og veitarar um býtið av sølu teirra til ávikavist smásølu/húsarhald og vinnu, stovnar og onnur. Serstøk spurnakanning er gjørd fyri býlisútreiðslur. Eisini eru upplýsingar um nýtslumynstrið hjá húsarhaldum í Íslandi og Danmark nýttar í ávísum førum.

Virðið á einum prístali verður eitt grundtíðarskeið sett til 100, og virðið á prístalinum onnur tíðarskeið vísir miðal prosentvísu prísbroytingina samanborið við grundtíðarskeiðið.

Orðalýsingar:

• Vísitøl lýsa prosentvísu broytingina frá ári til árs við einum støðisári, ið verður sett at vera 100. Munurin ímillum tvey ár er máldur í prosentstigum. Samanbera vit við støðisárið, er talan um prosent.